Thâm mụn là gì?
Thâm mụn là một vấn đề da liễu phổ biến mà nhiều người phải đối mặt sau khi mụn đã xuất hiện và trải qua giai đoạn viêm. Được hình thành do quá trình viêm mụn gây tổn thương da. Thâm mụn xuất hiện dưới dạng dát có màu sắc không đồng đều, từ màu đỏ đến màu nâu hoặc đen, tùy thuộc vào mức độ tổn thương và tình trạng sắc tố da của mỗi người.
Thật sự, việc xử lý vấn đề thâm mụn không phải lúc nào cũng dễ dàng. Thậm chí, chúng có thể mất rất nhiều thời gian để biến mất hoàn toàn hoặc giảm nhẹ đi. Đối với nhiều người, việc tìm kiếm liệu pháp phù hợp hoặc sử dụng sản phẩm dưỡng da chuyên biệt để trị thâm trở thành một vấn đề nan giải vẫn chưa có hồi kết. Hãy cùng Dr Hạnh tìm hiểu những sai lầm khiến thâm mụn mãi không khỏi.
Phân loại thâm mụn
Thâm đỏ:
Hay còn gọi là hồng ban sau viêm (PIE) là loại thâm mụn xuất hiện khi sự tổn thương ở vùng da đó chưa được hồi phục hoàn toàn, quá trình viêm chưa kết thúc nên vùng da này vẫn có màu đỏ hồng. Khi có những tác động như nặn, gãi hoặc cào gây tụ máu dưới da và tạo ra những vết trầy xước. Mở đường cho vi khuẩn từ bên ngoài xâm nhập vào trong da, kích hoạt cơ chế phản ứng viêm của cơ thể nhằm tự vệ. Quanh nốt mụn sẽ có hiện tượng xung huyết. Do đó, vùng da này thường có màu đỏ, đặc biệt là ngay sau khi mụn vừa được nặn.
Thâm đen:
Hay còn gọi là tăng sắc tố sau viêm (PIH), là những đốm có màu nâu hoặc đen hình thành do sự tăng sinh hắc tố melanin sau phản ứng viêm của mụn. Thâm đen cũng có thể là hệ quả của thâm đỏ khi không được che chắn kĩ lưỡng, tiếp xúc với tia UV từ ánh nắng mặt trời. Thâm đen một khi đã xuất hiện thường phải cần một thời gian rất lâu mới có thể mờ đi trả lại làn da đều màu.
5 sai lầm khiến thâm mụn tồn tại dai dẳng
- Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
Tia UV sẽ kích thích quá trình sản sinh melanin khiến da trở nên tối màu. Quá trình này sẽ càng mạnh mẽ trên vùng da tổn thương do viêm. Do đó, những nốt thâm mụn sẽ càng thâm hơn khi tiếp xúc dưới ánh sáng mặt trời.
- Nặn mụn sai cách
Nếu nặn mụn mà không tuân thủ đúng cách, hay thói quen đưa tay lên cạy mụn khiến nguy cơ nhiễm trùng tăng lên đáng kể. Vi khuẩn từ các vùng khác trên cơ thể hoặc từ môi trường xung quanh dễ dàng xâm nhập vào lỗ chân lông bị tổn thương, gây ra tình trạng viêm nhiễm da.
Các biểu hiện của viêm nhiễm thường bao gồm sự xuất hiện của các dấu hiệu như sưng, nóng, đỏ và đau nhức tại vị trí mụn. Về sau để lại những nốt thâm sẹo dai dẳng. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, nhiễm trùng có thể lan rộng và gây ra nhiễm trùng máu, làm nguy hiểm đến sức khỏe tổng thể của cơ thể.
Do đó, việc nặn mụn cần phải được thực hiện một cách cẩn thận và tiếp cận với những biện pháp chăm sóc da an toàn và hiệu quả để tránh những biến chứng không mong muốn đối với da và sức khỏe.
- Không chăm sóc da mụn bài bản
Nhiều bạn khi bị mụn thường tìm kiếm các phương pháp ở trên mạng, Ai mách gì thì dùng nấy mà không biết bản chất công dụng thực sự của những sản phẩm đó. Việc sử dụng bừa bãi như vậy sẽ không điều trị dứt điểm được tình trạng mụn, thậm chí tình trạng da của bạn sẽ nặng hơn. Mụn nối tiếp mụn mọc lên để lại nhiều vết thâm cứng đầu trên da.
Bạn càng nôn nóng, càng stress thì mụn và thâm mụn ngày càng tệ hơn.
Hãy bình tĩnh tìm hiểu thật kỹ những sản phẩm định dùng cho da. Nếu trình trạng nặng quá bạn nên tìm đến những bác sĩ da liễu uy tín, hoặc đến với Dr Hạnh để biết da mình thực sự gặp vấn đề gì và đang cần gì để giải quyết một cách triệt để nhé.
- Để mụn viêm nhiễm nặng
Viêm là một trong những yếu tố quyết định đến cả 2 dạng thâm mụn là thâm đỏ và thâm đen theo 2 cơ chế khác nhau:
- Viêm gây tình trạng xung huyết và tăng sinh mạch máu dưới da, biểu hiệu trên da bằng những nốt đỏ, hồng, sờ vào có cảm giác hơi cứng – được gọi là thâm đỏ.
- Quá trình viêm kích thích sản sinh ra quá nhiều melanin (loại protein quyết định màu sắc cho da, lông, tóc, móng). Khi quá trình này kết thúc để lại những nốt thâm đen trên da. Điều đó có nghĩa là, mụn càng viêm thì điểm thâm mụn càng lớn và sẫm màu hơn.
- Lối sống sinh hoạt không lành mạnh:
Nói chung lối sống không lành mạnh như mất ngủ, stress, chế độ ăn uống không đủ vitamin và chất dinh dưỡng… có thể gây ra thâm mụn bằng cách tăng sản xuất dầu trên da gây trình trạng mụn, giảm sức đề kháng của cơ thể khiến tình trạng mụn viêm nặng nề và để lại vết thâm.
Phương pháp điều trị thâm mụn
Trị thâm đỏ (hồng ban sau viêm)
Thâm đỏ có độ dai dẳng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng một yếu tố quan trọng là việc phục hồi da. Khi da vẫn còn tổn thương, cơ chế tăng sinh mạch máu cần phải hoạt động mạnh mẽ để đưa dưỡng chất đến nuôi dưỡng và phục hồi làn da.
Có nhiều phương pháp điều trị thâm đỏ được áp dụng, nhưng hiện nay, ưu tiên được đặt vào việc sử dụng các hoạt chất bôi thoa. Các hoạt chất đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc kháng viêm, tránh tái viêm, phục hồi da và ức chế việc tân tạo mạch máu, từ đó giúp giảm thâm mụn:
- Tranexamic acid
- Azelaic acid
- Niacinamide
Tránh dùng các loại acid, hoạt chất dễ kích ứng da như:
- AHA
- BHA
- Retinoids
- Vitamin C
Ngoài ra, cần phải tăng cường dưỡng ẩm và phục hồi da bằng các hoạt chất như:
- B5
- HA
- Urea
- Ceramide
Tránh tác động mạnh lên da và chống nắng thường xuyên cũng là những lưu ý quan trọng. Nhớ rằng, điều trị thâm đỏ là một quá trình kéo dài và đòi hỏi sự kiên nhẫn. Đừng quên phân biệt thâm đỏ với sẹo đỏ sau mụn để áp dụng phương pháp điều trị đúng. Cuối cùng, hãy nhớ điều trị mụn kịp thời để tránh việc để lại thâm, từ đó đảm bảo làn da luôn khỏe mạnh và rạng rỡ.
Trị thâm đen (tăng sắc tố sau viêm)
Việc sử dụng các sản phẩm chứa chất ức chế quá trình sản xuất melanin, giúp làm sáng da và giảm thâm đen. Thông thường, phương pháp điều trị chính là sử dụng các chất làm sáng tại chỗ như:
- Hydroquinone
- Vitamin C
- Arbutin
- Azelaic acid
Peel da hóa học là phương pháp loại bỏ lớp tế bào biểu bì dư thừa sắc tố melanin trên da. Kích thích tăng sinh tế bào mới để thay thế vùng da bị thâm đen. Những hoạt chất thường được bác sĩ da liễu áp dụng là:
- AHA
- BHA
- Retinone
Cùng với đó là chúng ta cần phải chú tâm đến việc chống nắng kỹ càng. Bởi khi sử dụng các treatment nói trên sẽ khiến da nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời.
Tổng kết
Trong hành trình chăm sóc da, việc điều trị thâm mụn không chỉ là vấn đề về ngoại hình mà còn là yếu tố quan trọng đối với sức khỏe tinh thần. Tuy nhiên, có những sai lầm phổ biến mà nhiều người mắc phải, khiến thâm mụn trở nên dai dẳng hơn. Việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nặn mụn sai cách, không chăm sóc da bài bản, để mụn viêm nhiễm nặng và không duy trì lối sống lành mạnh đều có thể góp phần làm tăng thâm mụn. Để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc điều trị thâm mụn, cần phải phân biệt rõ giữa tình trạng thâm đỏ và thâm đen bởi hai dạng thâm mụn này có cơ chế và cách điều trị hoàn toàn khác nhau. Ngoài ra cần kết hợp với chăm sóc da đúng cách và duy trì lối sống lành mạnh. Chỉ khi đó, làn da mới thực sự được phục hồi và trở lại với vẻ đẹp tự nhiên.